I Had Postpartum Depression
Dahil sa mga recent events ng suicide ni Anthony Bourdain, Kate Spade, at ng isang katrabaho ni AM sa industriya, I think it's about time to talk about depression -- from my perspective, postpartum depression (PPD). Maraming klase ng depression, pero yung PPD e na-experience ko mismo.
Kadalasan kasi iniignore ng mga tao yung mga ganitong kundisyon, lalo na sa kultura natin, considered kang baliw kung mayroon kang mental health issues. Mas mayroong awareness sa ibang health issues like cancer & heart disease. Pero pagdating sa mental health, hindi ito ganoong pinaguusapan samantalang lahat ng mga tao ay dumadaan sa ganitong phase--ang ma-depress.
Mas na-push akong mag-share ng na-experience ko after ko mapanood yung talk ni Isabelle Daza na
pinost niya sa IGTV. She's right. People who experienced or are experiencing depression or anxiety tend to be ashamed of sharing what they are going through.
Dapat last year ko pa ito shinare while experiencing it in real time. Kaso dahil sa tunay na buhay e hindi ako iniintindi karamihan ng mga taong nakapaligid sa akin, ano pa kaya kung ishare ko yun sa inyo. Again, ashamed. Tsaka sobrang pinagpupuyatan ko yung pagpa-pump ko ng gatas na hindi naging successful kaya wala na akong oras magsulat noon. Gustuhin ko man gawan ng video kaso talking head lang ang kakalabasan at nauumay ako sa ganon. And based on my observation, people tend to understand more when they read rather than when they listen.
Pero bago ko ikwento lahat, ano nga ba ang postpartum depression o PPD?
Ayon sa NIMH (www.nimh.nih.gov):
Wala akong naramdamang koneksyon sa anak ko. Nine months ko dinala si Oyo. At sa loob ng 9 na buwan na iyon, sobrang meticulous ako sa mga kinakain ko, sa mga dapat at hindi dapat gawin, at todo research ako sa mga bagay tungkol sa pregnancy at childcare. OA nga kung iisipin, pero wala akong magawa dahil wala naman akong trabaho (tinigil ko yung cafe at day job ko kasi maselan pagbubuntis ko), kaya minabuti kong maging productive by learning more about pregnancy and motherhood. Naalala ko pa nung time na nilabas na nila si Oyo sa akin at pinakita nila sa akin anak ko, tinanong ko sila kung kumpleto kamay, paa, mga daliri. After 24 hours pa pwedeng dalhin sa kwarto si Oyo. Hindi ko man lang naisip sa mga oras na iyon na bisitahin siya sa nursery. Siguro dahil hindi pa na-we-wear-off yung mga tinurok sa akin at hirap ako makagalaw kasi masakit yung tahi ko. Pero hindi ko talaga pinagpilitang silipin si Oyo.
Kaya nagtaka na ako after ilang days, unti-unting nag-si-sink-in sa akin na parang hindi ko anak si Oyo. Wala akong maramdaman na koneksyon. Kaya grabe lang yung frustration ko nung ayaw niyang mag-latch sa akin. As in sobrang umiiyak ako kasi gusto ko talaga mag-breastfeed para talagang maramdaman kong ako yung nanay ng anak ko. Iyon talaga yung dahilan ng pagka-frustrate ko sa breastfeeding. May mga instances nga na nilalapit sa akin ni AM si Oyo, lagi kong sinasabi na ilayo siya sa akin kasi hindi naman ako nanay niyan kasi hindi ako kilala. Nakikita ko kasi noon na mas may bond silang mag-ama kaysa sa akin.
Iritable at ayaw sa tao (aka anxiety). Iniisip ko kung paano namin bubuhayin anak namin e wala akong work at di ako makakapag-work kasi, una, choice ko ang pag-alaga 24/7 kay Oyo, at pangalawa, wala ako makukuhang online work sa status ko that time. Maliban doon, lumaki ako na laging may say yung ibang tao sa mga diskarte ko sa buhay. Well, kahit sino naman. Pero sa akin, mas madalas kong sinusunod yung mga taong iyon para ma-please sila. Pero dumating sa point na ayaw ko na dahil may sarili akong pag-iisip at diskarte sa buhay. Isa na yung pag-aalaga sa anak ko. Naging iritable ako sa mga tao na nasa paligid ko kasi puro "dapat ganito, dapat ganiyan" mode sila. My child, my rule. Alam ko naman na maganda intensions nila kaso tuwing may ginagawa ako e para bang mali lagi sa mga mata nila. Daming mga side comments or body expressions na hindi kanais-nais. Inaaway ko lahat ng tao sa bahay. Sobrang dark ng mundo ko ng mga panahon na iyon. Kaya ayaw ko ng bisita, maliban sa aasikasuhin mo pa sila miski ayaw nila magpaasikaso. Sobrang gulo ng utak ko noon, pagod na pagod ako, gusto ko lang nakakulong sa kwarto at matulog ng matulog. Tapos parati pang may issues yung isa doon sa isa na ako pag nagshshoulder ng burden o issues nila.. hay basta. Ayaw ko na lang magbanggit kung sino sino sila at kung ano yung mga issues nila sa buhay.
Sleep all day. Madalas akong tulog noong first few months ko postpartum. Ayaw kong gumising noong mga panahon na iyon kasi alam kong aandar na naman yung sobrang gulong utak ko.
Severe mood swings. Minsan masaya at sobrang okay ako kay Oyo, pero madalas malungkot, tapos biglang galit na galit sa mundo, then nahahaluan ng takot sa mga bagay-bagay. OA ang hormonal imbalance.
Hirap ako maka-bond si Oyo. Tuwing tinitigan ko si Oyo, feeling ko hindi niya ako nakikilala. Akala ko automatic na kilalang-kilala namin isa't isa kasi dinala ko siya sa tiyan ko ng pagkatagal-tagal, kinakausap ko siya, vine-videohan ko siya noon, tapos itong nasa arms ko na siya, parang ibang tao siya. Hirap tuloy ako magpadede. Hirap ako gumawa ng little activities pero pinipilit kong maging jolly miski hindi ko talaga feel. Kinakantahan ko siya ng nursery rhymes na talagang inaral ko pa para lang matuwa siya sa akin. Nawala na lang yung fear ko na di ko siya maka-bond noong nagrereact na siya sa akin. Iniyak ko ulit iyon kasi sobrang sarap ng feeling na, finally, nagkakaron na kami ng koneksyon kahit kaunti.
Nawalan ako ng ganang mabuhay. Hindi naman sa suicidal ako, nawalan lang ako ng interes sa lahat ng bagay na dati sobrang gusto ko -- tulad ng pagluto, music, mag-ayos, umalis ng bahay, at iba pa. Parang naiisip ko parati, "Hanggang ganito na lang ba ako habang kailangan ako ni Oyo? Let's say naka-graduate na siya, ano na gagawin ko after? Malamang di na ako makakakuha ng trabaho na decent paying at that time kasi work experience ko e maging nanay ng sobrang tagal at puro raket on the side lang either sa food pa rin o sa online work. Ano na silbi ko sa buhay?"
I felt inadequate. Dahil sa constant pressure sa akin from people around me, feeling ko wala akong kakayahang maging magulang.
Nag-away pa nga kami ni AM dahil sa anxiety ko sa kung paano namin bubuhayin anak namin. Inopen ko sa kaniya na gusto kong mag-abroad para masustentuhan future ni Oyo. Siyempre nagalit siya dahil sa lalayo ako sa kanila ng anak ko, tapos gusto niya siya magtaguyod sa amin. Kaya ko naman naisipan gawin iyon kasi nga yung mindset ko noon, tutal parang mas close sila ng anak ko at wala akong koneksyon kay Oyo, mabuti pang lumayo na lang ako at maging provider.
Kaya nagdasal ako.
Para sa mga atheist, agnostic, o non-conformists diyan, sa maniwala kayo o sa hindi, yung kaunting minuto ng pagdasal ko na iyon na sana tanggalin yung dark cloud/side ko na nageempower sa state ko noon, nakatulong siya. Gumaang pakiramdam ko. Bakit? Kasi naging aware ako sa lahat ng nagawa at naisip ko on that phase.
How I 'survived' my PPD phase?
Mga 6 months din halos yung tinagal ng PPD phase ko. Hindi siya madaling iwasan. Naging maayos ako noong kaming tatlo ni AM at Oyo ang nasa bahay. We did our thing by ourselves, no drama around us. We're at peace and enjoyed every second of it.
I started looking for mommy groups and articles that has something to do with PPD. May knowledge na ako about PPD noong preggy pa ako pero hindi ko akalain na ma-e-experience ko pala iyon. Dahil sa mga mommies at sa mga articles, nalaman kong hindi pala ako nag-iisa at maraming nakakaunawa sa nararanasan ko noon.
I looked for people who will understand. Talk about it as it will help you reflect on your actions. No one could help you but yourself. The people serve as reassurance that you are not alone.
Kadalasan kasi iniignore ng mga tao yung mga ganitong kundisyon, lalo na sa kultura natin, considered kang baliw kung mayroon kang mental health issues. Mas mayroong awareness sa ibang health issues like cancer & heart disease. Pero pagdating sa mental health, hindi ito ganoong pinaguusapan samantalang lahat ng mga tao ay dumadaan sa ganitong phase--ang ma-depress.
Mas na-push akong mag-share ng na-experience ko after ko mapanood yung talk ni Isabelle Daza na
pinost niya sa IGTV. She's right. People who experienced or are experiencing depression or anxiety tend to be ashamed of sharing what they are going through.
Dapat last year ko pa ito shinare while experiencing it in real time. Kaso dahil sa tunay na buhay e hindi ako iniintindi karamihan ng mga taong nakapaligid sa akin, ano pa kaya kung ishare ko yun sa inyo. Again, ashamed. Tsaka sobrang pinagpupuyatan ko yung pagpa-pump ko ng gatas na hindi naging successful kaya wala na akong oras magsulat noon. Gustuhin ko man gawan ng video kaso talking head lang ang kakalabasan at nauumay ako sa ganon. And based on my observation, people tend to understand more when they read rather than when they listen.
Pero bago ko ikwento lahat, ano nga ba ang postpartum depression o PPD?
Ayon sa NIMH (www.nimh.nih.gov):
Postpartum depression is a mood disorder that can affect women after childbirth. Mothers with postpartum depression experience feelings of extreme sadness, anxiety, and exhaustion that may make it difficult for them to complete daily care activities for themselves or for others.
Masyadong vague. Pero ito yung infographic na makakapag-explain ng differences ng mga symptoms ng husto:
 |
| Image from www.thedatingdivas.com |
The greatest threat to a human is to be challenged by himself -- man vs. himself.
Hindi po arte o gawa-gawa ang PPD tulad ng sabi ng iba. Hindi siya choice. Bigla mo na lang siya mararamdaman o ma-e-experience kahit gaano katindi yung control mo sa sarili mo. At dahil sa may awareness ako sa PPD, naging vocal ako sa pagkakaroon non but sadly, kung sino pa yung mga ineexpect ko na makaintindi o makaunawa, sila pa yung nag-dismiss non at sinabihan akong gawa-gawa lang iyon o hindi iyon totoo.
Hindi po arte o gawa-gawa ang PPD tulad ng sabi ng iba. Hindi siya choice. Bigla mo na lang siya mararamdaman o ma-e-experience kahit gaano katindi yung control mo sa sarili mo. At dahil sa may awareness ako sa PPD, naging vocal ako sa pagkakaroon non but sadly, kung sino pa yung mga ineexpect ko na makaintindi o makaunawa, sila pa yung nag-dismiss non at sinabihan akong gawa-gawa lang iyon o hindi iyon totoo.
At kung hanggang sa punto na ito e hindi ka naniniwala sa kundisyon na ito at sarado pa rin utak mo, magbasa ka na lang ng recipes ko kaysa ipagpatuloy mo yung pagbasa ng post na ito. ;)
Wala akong naramdamang koneksyon sa anak ko. Nine months ko dinala si Oyo. At sa loob ng 9 na buwan na iyon, sobrang meticulous ako sa mga kinakain ko, sa mga dapat at hindi dapat gawin, at todo research ako sa mga bagay tungkol sa pregnancy at childcare. OA nga kung iisipin, pero wala akong magawa dahil wala naman akong trabaho (tinigil ko yung cafe at day job ko kasi maselan pagbubuntis ko), kaya minabuti kong maging productive by learning more about pregnancy and motherhood. Naalala ko pa nung time na nilabas na nila si Oyo sa akin at pinakita nila sa akin anak ko, tinanong ko sila kung kumpleto kamay, paa, mga daliri. After 24 hours pa pwedeng dalhin sa kwarto si Oyo. Hindi ko man lang naisip sa mga oras na iyon na bisitahin siya sa nursery. Siguro dahil hindi pa na-we-wear-off yung mga tinurok sa akin at hirap ako makagalaw kasi masakit yung tahi ko. Pero hindi ko talaga pinagpilitang silipin si Oyo.
Kaya nagtaka na ako after ilang days, unti-unting nag-si-sink-in sa akin na parang hindi ko anak si Oyo. Wala akong maramdaman na koneksyon. Kaya grabe lang yung frustration ko nung ayaw niyang mag-latch sa akin. As in sobrang umiiyak ako kasi gusto ko talaga mag-breastfeed para talagang maramdaman kong ako yung nanay ng anak ko. Iyon talaga yung dahilan ng pagka-frustrate ko sa breastfeeding. May mga instances nga na nilalapit sa akin ni AM si Oyo, lagi kong sinasabi na ilayo siya sa akin kasi hindi naman ako nanay niyan kasi hindi ako kilala. Nakikita ko kasi noon na mas may bond silang mag-ama kaysa sa akin.
Iritable at ayaw sa tao (aka anxiety). Iniisip ko kung paano namin bubuhayin anak namin e wala akong work at di ako makakapag-work kasi, una, choice ko ang pag-alaga 24/7 kay Oyo, at pangalawa, wala ako makukuhang online work sa status ko that time. Maliban doon, lumaki ako na laging may say yung ibang tao sa mga diskarte ko sa buhay. Well, kahit sino naman. Pero sa akin, mas madalas kong sinusunod yung mga taong iyon para ma-please sila. Pero dumating sa point na ayaw ko na dahil may sarili akong pag-iisip at diskarte sa buhay. Isa na yung pag-aalaga sa anak ko. Naging iritable ako sa mga tao na nasa paligid ko kasi puro "dapat ganito, dapat ganiyan" mode sila. My child, my rule. Alam ko naman na maganda intensions nila kaso tuwing may ginagawa ako e para bang mali lagi sa mga mata nila. Daming mga side comments or body expressions na hindi kanais-nais. Inaaway ko lahat ng tao sa bahay. Sobrang dark ng mundo ko ng mga panahon na iyon. Kaya ayaw ko ng bisita, maliban sa aasikasuhin mo pa sila miski ayaw nila magpaasikaso. Sobrang gulo ng utak ko noon, pagod na pagod ako, gusto ko lang nakakulong sa kwarto at matulog ng matulog. Tapos parati pang may issues yung isa doon sa isa na ako pag nagshshoulder ng burden o issues nila.. hay basta. Ayaw ko na lang magbanggit kung sino sino sila at kung ano yung mga issues nila sa buhay.
Sleep all day. Madalas akong tulog noong first few months ko postpartum. Ayaw kong gumising noong mga panahon na iyon kasi alam kong aandar na naman yung sobrang gulong utak ko.
Depressed at madalas umiiyak. Alam kong walang nakakaintindi sa akin noong mga panahon na iyon, miski si AM. Sobrang lungkot ko lang. Minsan nung naiwan lang akong mag-isa sa bahay kasama si Oyo tapos biglang umiyak si Oyo na di ko malaman yung dahilan, nasisigawan ko siya ng matindi noon tapos umiiyak na lang ako ng sobra. Hindi ko siya maintindihan, hindi ko maramdaman na anak ko siya, hindi ko alam kung anong gagawin ko. Tapos nahuhuli ko na lang sarili ko parati na umiiyak lalo na pag tulog na lahat.
Severe mood swings. Minsan masaya at sobrang okay ako kay Oyo, pero madalas malungkot, tapos biglang galit na galit sa mundo, then nahahaluan ng takot sa mga bagay-bagay. OA ang hormonal imbalance.
Hirap ako maka-bond si Oyo. Tuwing tinitigan ko si Oyo, feeling ko hindi niya ako nakikilala. Akala ko automatic na kilalang-kilala namin isa't isa kasi dinala ko siya sa tiyan ko ng pagkatagal-tagal, kinakausap ko siya, vine-videohan ko siya noon, tapos itong nasa arms ko na siya, parang ibang tao siya. Hirap tuloy ako magpadede. Hirap ako gumawa ng little activities pero pinipilit kong maging jolly miski hindi ko talaga feel. Kinakantahan ko siya ng nursery rhymes na talagang inaral ko pa para lang matuwa siya sa akin. Nawala na lang yung fear ko na di ko siya maka-bond noong nagrereact na siya sa akin. Iniyak ko ulit iyon kasi sobrang sarap ng feeling na, finally, nagkakaron na kami ng koneksyon kahit kaunti.
Nawalan ako ng ganang mabuhay. Hindi naman sa suicidal ako, nawalan lang ako ng interes sa lahat ng bagay na dati sobrang gusto ko -- tulad ng pagluto, music, mag-ayos, umalis ng bahay, at iba pa. Parang naiisip ko parati, "Hanggang ganito na lang ba ako habang kailangan ako ni Oyo? Let's say naka-graduate na siya, ano na gagawin ko after? Malamang di na ako makakakuha ng trabaho na decent paying at that time kasi work experience ko e maging nanay ng sobrang tagal at puro raket on the side lang either sa food pa rin o sa online work. Ano na silbi ko sa buhay?"
I felt inadequate. Dahil sa constant pressure sa akin from people around me, feeling ko wala akong kakayahang maging magulang.
Nag-away pa nga kami ni AM dahil sa anxiety ko sa kung paano namin bubuhayin anak namin. Inopen ko sa kaniya na gusto kong mag-abroad para masustentuhan future ni Oyo. Siyempre nagalit siya dahil sa lalayo ako sa kanila ng anak ko, tapos gusto niya siya magtaguyod sa amin. Kaya ko naman naisipan gawin iyon kasi nga yung mindset ko noon, tutal parang mas close sila ng anak ko at wala akong koneksyon kay Oyo, mabuti pang lumayo na lang ako at maging provider.
Kaya nagdasal ako.
Para sa mga atheist, agnostic, o non-conformists diyan, sa maniwala kayo o sa hindi, yung kaunting minuto ng pagdasal ko na iyon na sana tanggalin yung dark cloud/side ko na nageempower sa state ko noon, nakatulong siya. Gumaang pakiramdam ko. Bakit? Kasi naging aware ako sa lahat ng nagawa at naisip ko on that phase.
How I 'survived' my PPD phase?
Mga 6 months din halos yung tinagal ng PPD phase ko. Hindi siya madaling iwasan. Naging maayos ako noong kaming tatlo ni AM at Oyo ang nasa bahay. We did our thing by ourselves, no drama around us. We're at peace and enjoyed every second of it.
I started looking for mommy groups and articles that has something to do with PPD. May knowledge na ako about PPD noong preggy pa ako pero hindi ko akalain na ma-e-experience ko pala iyon. Dahil sa mga mommies at sa mga articles, nalaman kong hindi pala ako nag-iisa at maraming nakakaunawa sa nararanasan ko noon.
I looked for people who will understand. Talk about it as it will help you reflect on your actions. No one could help you but yourself. The people serve as reassurance that you are not alone.
Comments
Post a Comment